Ο πλάτανος δεν είναι ένα απλό δένδρο. Κάτω από την παχιά σκιά του χωρά ολόκληρη η Ιστορία της Ελλάδας. Από την Κρήτη μέχρι τον Εβρο και από την Ικαρία μέχρι την Κέρκυρα, έχει κρυφακούσει συζητήσεις σε πλατείες, έχει κυκλωθεί από χορούς, έχει δει εξεγέρσεις στα βουνά. Θεωρείται το πιο αγαπημένο των Ελλήνων, γιατί το έχουν συνδέσει με τον κοινοτικό βίο. Από εκεί βγαίνει, άλλωστε, και η παροιμία «χιλιόχρονος ο πλάτανος, χιλιόχρονο και το χωριό».
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, ο πληθυσμός τους κινδυνεύει και αν δεν λάβουμε σήμερα μέτρα, τότε μπορεί σε μία δεκαετία να έχουν αποψιλωθεί ολόκληρα δάση από πλατάνια. Οπως είχε συμβεί πριν από μερικά χρόνια με το σκαθάρι που κατέστρεψε τους φοίνικες, ο μύκητας Ceratocystis platani έχει ήδη προσβάλει πολλά δένδρα του είδους. Κάποια από αυτά, πλάι στη λίμνη των Ιωαννίνων αλλά και κοντά στο τείχος του κάστρου, ήδη αποξηραίνονται με ειδικό τρόπο και κόβονται έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια ζώνη ασφαλείας για τα υπόλοιπα.
Το δυσάρεστο έργο παρακολουθεί ο δασολόγος Ρήγας Τσιακίρης, που εργάζεται στο Δασαρχείο Ιωαννίνων ως φυτοϋγειονομικός ελεγκτής, διαγιγνώσκοντας ασθένειες δένδρων και οικοσυστημάτων. Ηταν, άλλωστε, από τους πρώτους που, το 2010, μαζί με ειδικούς επιστήμονες από το ΕΘΙΑΓΕ, είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την επικείμενη καταστροφή, με την έλευση του «τραυματομύκητα» στην Ηπειρο. «Ονομάζεται έτσι διότι προσβάλλει δένδρα που είναι τραυματισμένα. Εισήχθη στην Ευρώπη από την Αμερική κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με κάσες πολεμικού υλικού. Στη χώρα μας τον πρωτοείδαμε το 2003 στη Μεσσηνία, όπου έχει νεκρώσει πολλά πλατάνια. Εκτοτε, έχει εξαπλωθεί ταχύτατα». Ο μύκητας μεταφέρεται από τη μια περιοχή στην άλλη όταν χρησιμοποιήσει κανείς μολυσμένα μηχανήματα κοπής και κλαδέματος. «Εάν ένας εργολάβος δώσει ή χρησιμοποιήσει μολυσμένο εξοπλισμό από ένα μέρος της Ελλάδας σε άλλο, μπορεί να προκαλέσει τη μετάδοση δίχως να το γνωρίζει. Εικάζουμε, λ.χ., ότι στην Ηπειρο έφθασε μέσα από τα έργα διάνοιξης της Εγνατίας Οδού. Παράλληλα, μια έντονη εστία μόλυνσης βρίσκεται στην Αλβανία, οπότε είμαστε περικυκλωμένοι», δηλώνει ο δασολόγος.
Σύμφωνα με τον δρα Τσιακίρη, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε ως πρόληψη είναι να ευαισθητοποιηθούν η κοινή γνώμη και η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οταν ασθενεί ένα δένδρο, πρέπει να αποξηραίνεται με ειδικό τρόπο και κατόπιν να κόβεται και να θυσιάζονται ορισμένα υγιή γειτονικά, ώστε να δημιουργηθεί απόσταση ασφαλείας, που θα γλιτώσει τα υπόλοιπα. Αυτές τις ημέρες, οι κάτοικοι των Ιωαννίνων αποχαιρετούν κάποια αγαπημένα τους πλατάνια στο Παραλίμνιο, που τους συντρόφευαν από το 1930. Και όταν χάνεται ένας πλάτανος, χάνονται μαζί του πολλές ιστορίες.
athinaika@kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου