Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2017

Αγραφα Ευρυτανιας-Το γιοφυρι του Μανωλη!!

Ευχαριστούμε θερμά τον Ιωαννη Έλατο Μακκα για το υλικό αλλα και για την παρέμβαση του να γραφτεί ποίημα για το ξακουστό γεφυρι του Μανωλη.Πριν το πολυ όμορφο ποίημα του Σανταρμη μας προλογίζει αναφέροντας:
ΑΓΡΑΦΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ
ΤΟ ΓΙΟΦΥΡΙ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ !
(Το ποίημα αυτό, το ζήτησα και μου το έγραψε ο φίλος Γιάννης Σαντάρμης, βραβευμένος από Ακαδημία Αθηνών και πρωτοδημοσιεύθηκε το 1993 περιοδ. "Στερεά Ελλάς".
Φωτο ζωγραφ. Ευρυτάνα Χρ. Καγκαρά )
Σ΄' Αγραφιώτη το ποτάμι, στ' Άγραφα ψηλά
μήτε πέρασμα δεν είναι, μήτε φαίνεται,
όμως πέτρινο γιοφύρι-χρόνια πάν' πολλά-
θεμελιώνεται μια μέρα, καλοσταίνεται.
-Ποιός γιοφύρι να σε χτίζει, ποιού να 'ναι βουλή ;
-'Μένα χτίζει με ο Μανώλης, νά 'χει ξάκουσμα.
Πρωτομάστορα ο Μανώλης φέρνει και καλεί,
μαστοράδες φέρνει ακόμα, που 'χουν άκουσμα.
-Πολλοί οι χρόνοι σου, Μανώλη, λέν' περαστικοί
κι οι ευχές για σε ας μην έχουν διόλου τέλειωμα.
Ρίχνει ο μάστορας ο πρώτος μέγα λίθο εκεί,
χούφτες τα φλουριά ο Μανώλης στο θεμέλιωμα.
Άλλοι πέτρες κουβαλάνε κι είναι αυτές θεριές,
άλλοι είναι στη λάσπη κι άλλοι στα λακκώματα
και στου ποταμιού τους όχτους και στις δυο μεριές
με τρανά αγκωνάρια κάνουν θεμελιώματα.
Αντηχάνε γύρα οι ράχες από τα σφυριά,
αντηχάν και τα τραγούδια ως τα πέρατα
και με γίδες σιούτες κάνει γιόμα η μαστοριά
και δειπνάει με γίδες πάλι που 'χουν κέρατα.
Ώρες πάνε, μέρες πάνε, μέρες τι πολλές,
και καμάρα σταίνουν πάνω στο διασκέλωμα,
που τοξόβεργα την παίρνεις, που ζυγό τη λες
και θαρρείς πως είναι ακόμα πετροσέλωμα.
Κάτου σκούζει ο Αγραφιώτης, κάτου χαλασμός,
το ποτάμι κατεβάζει κι όλο ρυάζεται,
μα ζεμένος τώρα με γιοφύρι τώρα ο ποταμός
είναι στράτα στο διαβάτη που δε σκιάζεται.
Σα μελίσσι απ' τις καλύβες κι απ' τα σπιτικά
με ποδάρι εδώθε ο κόσμος τρέχει αλλιώτικο
και διαβάζει εκεί ο Δεσπότης λόγια αγιοτικά
και ραντίζει το γιοφύρι τ' Αγραφιώτικο.
Να 'ναι στέργιο το γιοφύρι,σα βουνό γερό !
-Και να ζας κι εσύ, Μανώλη, που το κότησες.
Στα πλατάνια, πλάι στους όχτους, τόπο έχει σκιερό
κι εκεί στρώνοντ' οι Αγραφιώτες κι οι Αγραφιώτισσες.
Τρώνε τα ψημένα κριάρια και ρουφάν κρασί
και στη χλόη χορό κυκλώνουν τετρακάγκελο
τόση 'ναι γλυκιά η τσαμπούνα, τόση 'ναι χρυσή
όπου αυλός μοιάζει η φωνή της λες απ' Άγγελο.
Στην πετρένια του την πλάτη, που 'ναι σα στεριά,
πάνε κι έρχονται χωριάτες, χωριατόπουλα,
ροβολάει ο Κατσαντώνης με την κλεφτουριά
και διαβαίνουν και τα δόλια τα κλεφτόπουλα.
Καραούλι είν' η κορφή του, ξάγναντο τρανό,
είναι κούλια και μεντένι, πετροτάμπουρο,
δω το κλέφτικο καβούλι πάει συχνό- συχνό,
δω βροντά βουερό τουφέκι, σειέται φλάμπουρο.
Διαπερνάν κοπάδια ακόμα με τους μπιστικούς,
ζευγολ'ατες δρασκελάνε με τα πράματα
και τον ταχυδρόμο βλέπεις κι όλο τον ακούς
ν'αραδίζει το γιοφύρι με τα γράμματα.
Πάνε οι νιές τα ζα στο μύλο, πού 'ναι εκεί αντικρύ,
μ' άλεσμα στις πλεύρες κι άλλο πανωσάμαρα,
γάμος σέρνει να 'βγει πέρα, ψίκι έχει μακρύ
και γιομίζει η γεφυρένια πετροκάμαρα.
Το 'χουν σύρμα τα πλατόνια, διάβα τα καπριά,
πέρασμα οι λαγοί κι οι λύκοι μονοπάτι τους
και τα πετροχελιδόνια, σαν πυκνή σμαριά,
βρίσκουν κούρνια εδώ στους λίθους τους απάτητους.
Και το σούρπο ως να βραδιάσει, το πρωί νωρίς
με το μαύρο σφύριγμά τους το τραχύλαλο
πως το γέροντα Μανώλη τραγουδάν θαρρείς
κι οι πλαγιές τα ματαλάνε μ' ώριο αντίλαλο. !!!
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
αραδίζω=συχνοπερνώ από κάπου.
καβούλι, το= σύνθημα, συμφωνία.
καπρί, το =αγριογούρουνο.
κοτάω= τολμώ.
κούλια, η= φυλάκιο σε μορφή μικρού πύργου.
μεντένι, το= έπαλξη φρουρίου.
πλατόνι, το= είδος ελαφιού.
ρυάζομαι= ουρλιάζω.
σιούτα, η=γίδα ή προβατίνα χωρίς κέρατα.
σύρμα, το= στενό μονοπάτι.
τετρακάγκελος, ο= ο χορός που έχει τέσσερις κύκλους.
τσαμπούνα, η = πνευστό μουσικό όργανο.
ψίκι, το= η πομπή του γάμου, συμπεθερικό.

.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου