--------------------------------------------
Κάθε Νοέμβρη, το μυαλό μου ταξιδεύει στο παρελθόν....
Με πηγαίνει αρκετά χρόνια πίσω. .στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Ένα βίωμα, των παιδικών μου χρόνων, γραμμένο μέσα μου ανεξίτηλα.
Και λέω ανεξίτηλα γιατί. .όσο κι' άν με το πέρασμα του χρόνου. .εξασθενήσει η μνήμη...πιστεύω ότι αυτό θα παραμένει γατζωμένο μέσα της...
Τόσο έντονα το έζησα!!!
Είχα την τύχη, να ζήσω από πολύ κοντά, την εξέγερση των φοιτητών.
Αυτά που γράφω, δεν είναι πολιτική θέση. Είναι προσωπική εμπειρία.
Το μέτρο του λόγου, και η ακρίβεια της περιγραφής των γεγονότων, κρίνουν την αξιοπιστία του γράφοντος. Γι'αυτό αρκέστηκα στο να περιγράψω, πράγματα που βίωσα, και όχι πράγματα που ενδεχομένως συνέβησαν ή ομολογήθηκαν, αλλά δεν διαπίστωσα αυτοπροσώπως.. περί νεκρών κλπ.. Χωρίς βέβαια να αμφισβητώ την ύπαρξή τους.
-------------------------------------------
Νοέμβρης 1973
Εκείνο τον καιρό έμενα με τον Αντώνη τον αδερφό μου..που πρόσφατα είχε απολυθεί από τον στρατό.. σε μια πολυκατοικία στον Άγιο Λευτέρη. Απέναντι από τον σταθμό του ηλεκτρικού.
Αν και μικρός ακόμα..δούλευα στις οικοδομές, και τα βράδυα πήγαινα στο νυχτερινό σχολείο..στο Θ', στην οδό Λιοσίων.
Αφού σχόλασα από την δουλειά, πέρασα από την αδερφή μου την Βάσω για φαγητό.. που έμενε τότε στα Άνω Πατήσια..τρία-τέσσερα χιλιόμετρα παραπάνω.
Στην συνέχεια πέρασα από το σπίτι..έριξα μια ματιά στα μαθήματα... έβαλα ένα διπλωμένο τετράδιο στην κολότσεπη, και φύγαμε για το σχολείο.
Ξεκίνησα λίγο νωρίτερα, για να'χω περιθώριο να περάσω από το στέκι μου.. Ενα μπιλιαρδάδικο στην παλιά μου γειτονιά..κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Πήγαιναν κι άλλοι συμμαθητές μου εκεί.
Ο Μήτσος ο μαγαζάτορας, είχε σκύψει πάνω απ'το ραδιόφωνο, και άκουγε χαμηλόφωνα την συχνότητα του Πολυτεχνείου..έχοντας τον νου του στην πόρτα. .μην τυχόν μπει στο μαγαζί κανένας ρουφιάνος και τον καρφώσει. Έσκυψα ν' ακούσω κι εγώ.. Καλούσαν τον λαό σε συμπαράσταση...εν μέσω τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη «Εδώ Πολυτεχνείο - εδώ Πολυτεχνείο σας μιλάει ο ραδιοσταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών..των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων..»
Κάπως μπήκαμε στο κλίμα...
Αφού πλησίασε η ώρα..ξεκινήσαμε με τον Βασίλη τον συμμαθητή μου για το σχολείο....
Ήταν Παρασκευή 16 Νοέμβρη...
Στον δρόμο... έπεσε η ιδέα από τον Βασίλη...
-Ρε, δεν την κάνουμε κοπάνα, να πάμε στο Πολυτεχνείο...?
-Λες να πάμε...? Δεν χρειαζόμουν και πολύ ώθηση... Πάμε!
Περνούσα συνέχεια από το Πολυτεχνείο.. Ήταν η στάση κι έπαιρνα το τρόλεϊ από κεί. Παρατηρούσα ότι από την Δευτέρα υπήρχε κινητικότητα... που μέρα με την ημέρα φούντωνε.
Τραγούδια όπως..."Πότε θα κάνει ξαστεριά", "η ζωή τραβάει την ανηφόρα".
Φοιτητές στα κάγκελα φώναζαν αντιδικτατορικά συνθήματα..."ψωμί παιδεία ελευθερία", "συμπαράσταση λαε", "δεν σε θέλει ο λαός παρ'τη Δέσποινα κι εμπρός" κλπ. Πανό με συνθήματα κατά της τότε κατάστασης... Άλλοι φοιτητές απ'έξω, σταματούσαν τα τρόλεϊ, ή τα περαστικά αυτοκίνητα και μοίραζαν φυλλάδια, που καλούσαν τον λαό σε ξεσηκωμό κλπ.
Όταν φτάσαμε...τι να δούμε.... Γινόταν χαμός!!!
Κόσμος πολύς απ'έξω..μέχρι πέρα από την Στουρνάρα, και μέχρι το Μουσείο.
Η κυκλοφορία είχε διακοπεί και στα δύο ρεύματα...
Χωθήκαμε μέσα στο πλήθος..φτάσαμε στην είσοδο. Η είσοδος ήταν ακόμα ανοιχτή. Περάσαμε μέσα. Απερίγραπτα συναισθήματα... Φοιτητές σκαρφαλωμένοι στα χαλκοπράσινα λογχοτά κάγκελα...να φωνάζουν συνθήματα εναντίον της χούντας, και να καλούν τον λαό σε συμπαράσταση ...σε ξεσηκωμό! Ένταση! Πάθος! Φλογισμένη ατμόσφαιρα! Αποφασισμένα πρόσωπα! Πρωτόγνωρη κατάσταση για τα τότε δεδομένα. Δεν τα είχαμε ξαναζήσει. Επηρεάζεσαι! Άρχισα να αισθάνομαι επαναστάτης και να φωνάζω τα συνθήματα που έλεγαν και οι άλλοι. Ήμουν μικρός 17 χρονών. Δεν ήξερα για ποιόν λόγο ήθελαν να διώξουν την χούντα. Ο τύπος ήταν αυστηρά ελεγχόμενος, κι'έτσι, ο πολύς κόσμος δεν γνώριζε για εξορίες, φυλακίσεις και βασανιστήρια σε αντικαθεστωτικούς. Εμένα προσωπικά δεν μου είχαν καταπατήσει τις ατομικές ελευθερίες... Ούτε είχα διαμορφώσει ακόμα πολιτική συνείδηση. Τους φοιτητές όμως εκείνη την εποχή τους έβλεπα με δέος..και σκεφτόμουν πως για να το λένε οι φοιτητές που είναι μορφωμένοι.. θα είναι κακή η χούντα... κι έτσι..θα είμαι με τους μορφωμένους.
Βρήκα τον Θοδωρή, έναν φοιτητή του Πολυτεχνείου, με τον οποίο είχαμε γνωριστεί το καλοκαίρι, στο μαγαζί του Τάσου του γαμπρού μου, στην Αιδηψό. Είχε δουλέψει σερβιτόρος εκεί. Χάρηκε που με είδε εκεί. Μιλήσαμε και μου εξήγησε δια συντομίας πέντε πράγματα, περί χούντας και πολιτικής. Με την διαφορά μορφωτικού επιπέδου που είχαμε..δεν χρειαζόταν και πολύ για να με πείσει... Κατά τις οχτώ η ώρα που ο παλμός και η ένταση του πλήθους είχαν κορυφωθεί.. πέρασε ένα ασθενοφόρο με σειρήνα και φάρο, απ'έξω από το Πολυτεχνείο. Ο κόσμος έκανε στην άκρη, να του ανοίξουν δρόμο να περάσει. Το όχημα δεν σταμάτησε... Πέταξαν μερικά δακρυγόνα προς τον εσωτερικό περίβολο του Πολυτεχνείου, και απομακρύνθηκε με ταχύτητα.
Επεκράτησε πανικός! Το πλήθος απ έξω διαλύθηκε. Η είσοδος του Πολυτεχνείου
έκλεισε.. και πίσω από την καγκελόπορτα μετέφεραν και τοποθέτησαν..(σηκωτό γιατί δεν είχαν κλειδιά) ένα αυτοκίνητο. .μια μπλε Μερσεντές. Έμεινα μέσα! Τώρα τι κάνουμε..? Μην φοβάσαι μού 'λεγε ο Θοδωρής. Πρέπει να μείνουμε εδώ! Τώρα που έγινε το ξεκίνημα.. δεν πρέπει λυγίσουμε.
Τον Βασίλη τον συμμαθητή μου, τον έχασα. .πρόλαβε και βγήκε έξω.
Η Πατησίων και το γύρω εξωτερικό τοπίο ερήμωσε.
Στις γωνίες, άρχισαν να σκάνε μύτη σιγά-σιγά, πηλίκια και κορώνες...ποικίλης προέλευσης. .Αστυνομικοί, Εσατζήδες, Στρατιωτικοί κλπ.
Οι εσώκλειστοι εξεγερμένοι φοιτητές απτόητοι!
Σκαρφαλωμένοι στα κάγκελα εξακολουθούσαν να δονούν την ατμόσφαιρα με τα συνθήματά τους....
Συνθήματα όπως.."ΕΣΑ ες-ες βασανιστές", "Έξι χρόνια ειν' αρκετά δεν θα γίνουνε εφτά", "Απόψε πεθαίνει ο φασισμός", κλπ.
Στους γύρω δρόμους ακούγονταν σποραδικά πυροβολισμοί... Άσχημο συναίσθημα... Έρχεσαι σ'επαφή με το ενδεχόμενο του θανάτου. Από το κτίριο της σχολής Καλών Τεχνών που ήμουν..έβλεπα να περνούν τραυματίες πάνω σε πόρτες..εν είδει αυτοσχέδιου φορείου. Τους πήγαιναν στο εσωτερικό κάποιος αίθουσας, την οποίαν όπως έλεγαν. .την είχαν ειδικά διαμορφώσει για περίθαλψη τυχών τραυματιών. Εκεί αναλάμβαναν φοιτητές της Ιατρικής. Περνώντας, τους χειροκροτούσαμε εμψυχώνοντάς τους... "ήρωας-ήρωας!!!"
Στην απόσταση που ήμουν, δεν μπορούσα να διακρίνω. .σε ποιά κατάσταση μεταφέρονταν οι τραυματίες. .και βέβαια δεν ήμουν σε θέση να αξιολογήσω.
Περασμένα μεσάνυχτα.. Κατά την μία και μισή ακούστηκαν από μακρυά άρματα...κρ-κρ-κρ-κρ-κρ-κρ.... Ο ανατριχιαστικός ήχος των ερπιστριών των τανκς, με το εκκωφαντικό μουγκρητό της μηχανής τους... Κακά μαντάτα...
Όσο πήγαινε ο ήχος του τανκς δυνάμωνε...ζύγωνε...
Νάσου το σε λίγο το "θεριό" φάνηκε!
Έφτασε ακριβώς απέναντι από την πύλη του Πολυτεχνείου..σταμάτησε για λίγο.
Πανικός!!! Οι γαντζωμένοι στα κάγκελα φοιτητές βοηθούντος και του τηλεβόα.. απευθύνουν έκκληση... "Αδέρφια μας στρατιώτες είμαστε άοπλοι. Μην μας χτυπάτε! Αδέρφια μας στρατιώτες ενωθείτε μαζί μας"
Το τανκς δεν υπακούει στις εκκλήσεις... Κάνει στροφή 90 μοιρών... Στρέφοντας το πυροβόλο προς την πύλη... Σκέφτηκα ότι θα μας ρίξει καμιά κανονιά... Τώρα λέω θα μας στείλει αδιάβαστους όλους εδώ μέσα... Δεν φαντάστηκα ότι θέλει να γκρεμίσει την πύλη. Ο τεράστιος προβολέας του, μας τυφλώνει.. Αρχίζει να κινείται προς την πύλη... Την αγγίζει...
Δεν είναι δυνατόν....
"Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή... Αρχίζουμε όλοι μαζί να τραγουδάμε τον Εθνικό Ύμνο...
Το τανκς συνεχίζει..περνάει... γκρεμίζει την πύλη..τόσο εύκολα λες και ήταν από καλάμια. Επάνω στις κολόνες της πύλης ήταν παιδιά.. Ακούγονταν κραυγές που ηχούν ακόμα στ'αυτιά μου.. Τα παιδιά!!! Τα παιδιά!!! Έτρεξα ενστικτωδώς να κρυφτώ προς εκείνο το όμορφο κτίριο στο βάθος, με τους Αρχιτεκτονικούς κίονες και τις δυο επάλληλες, μαρμάρινες σκάλες, κι' ανέβηκα. Όλοι προς τα 'κει έτρεξαν..αλλά που να πάμε...?
Το τανκς μετά το γκρέμισμα της πύλης πισογύρισε κι έφυγε. Μπήκαν μέσα στρατιώτες Καταδρομείς, με φόρμες παραλλαγής. Απ' ότι αργότερα έμαθα, ήταν της 2ας Μοίρας Αλεξιπτωτιστών από τον Διόνυσο..μονάδας που μετά από τρία χρόνια έμελλε..με τιμή και καμάρι. .επι δύο χρόνια, να υπηρετήσω! Αυτοί ανέλαβαν την εκκένωση. Με προτεταμένες τις ξιφολόγχες στα όπλα. .μας έλεγαν..όλοι έξω! Φοβόμαστε! Είμαστε αδέρφια σας..μην μας χτυπάτε, τους έλεγαν κάποιοι. Πραγματικά! Μας φέρθηκαν καλά! Δεν μας πείραξαν.. Μας έλεγαν..από εμάς μην φοβόσαστε δεν σας πειράζει κανένας...
Σχημάτισαν μία διπλή φάλαγγα. .μέσα από την οποία περάσαμε για να φτάσουμε στην γκρεμισμένη πύλη. .πάνω από τα τσαλακωμένα κάγκελα και την ισοπεδωμένη μερσεντές.
Περνώντας την πύλη. .πήρα βαθειά ανάσα. .σκέφτηκα γλύτωσα. .θα λακίσω να φύγω. Δεν πρόλαβα να το σκεφτώ έφαγα την πρώτη ματσουκιά από έναν Αστυνομικό φωνάζοντάς μου τρέξεεε.... Τρέχω προς την οδό Τοσίτσα... Όταν έφτασα στην γωνία. .κι άλλη ματσουκιά. .και ξανά τρέξεεε προς την Μπουμπουλίνας. Όταν έφτασα λαχανιασμένος (ψιλοανηφόρα) στην Μπουμπουλίνας. .πάλι τα ίδια... Ματσουκιά και τρέχοντας για την Στουρνάρα. Τότε κατάλαβα το σενάριο... Γύρω-γύρω από το οικοδομικό τετράγωνο του Πολυτεχνείου τρέχοντας..και χορεύοντας δια ροπάλου... Ευτυχώς όμως, πρωτού βγω στην Στουρνάρα είδα κάποια άτομα να σπάνε την τζαμαρία μιας πολυκατοικίας και να μπαίνουν μέσα. Τρύπωσα κι εγώ. Τρέχαμε πάνω κάτω στις σκάλες χτυπώντας πόρτες να μας ανοίξουν. Μας άνοιξε μια νεαρή κοπέλα στον τέταρτο όροφο. Σε μια γκαρσονιέρα είμαστε καμιά πενηνταριά άτομα. Άχνα.....η κουβέντα χαμηλόφωνα και τα φώτα σβηστά. .μην μας πάρουνε χαμπάρι...
Σποραδικές ριπές όπλων, ακούγονταν από μακριά, κι' έσπαγαν την σιωπή της νύχτας. Βάλαμε χαμηλά το ραδιόφωνο ν'ακούσουμε νέα. Είχε επιβληθεί Στρατιωτικός Νόμος. "Εκκενώθη το Πολυτεχνείον",
"Απεκαταστάθη η τάξις", "Απαγορεύεται η κυκλοφορία οχημάτων και πολιτών στους δρόμους της Αθήνας, μετά την πέμπτην εσπερινήν ώραν, και πριν την εβδόμην πρωινήν".
Ήμουν άγνωστος στον Πανεπιστημιακό χώρο. Με ρωτούσαν.. Από ποιά σχολή είσαι συνάδελφε..?
Από την ...ανωτάτη οικοδομική τους έλεγα... και γελούσαν... Πέρασε η νύχτα.. ξημέρωνε Σάββατο. Πως θα φύγουμε τώρα...?
Κατέβηκε η κοπέλα κάτω. .πήρε και την ταυτότητά της μαζί (οι ταυτότητες τότε έγραφαν διεύθυνση κατοικίας). .να πάει μέχρι την ΕΒΓΑ. .δήθεν για γάλα και να κόψει κίνηση. .είδε να περιπολούν Εσατζήδες τριγύρω... Όταν ανέβηκε πάνω... Παιδιά όχι ακόμα περιμένετε.... Είδα ΕΣΑ στην γωνία.
Πήγε η ώρα δέκα. .ξανακατέβηκε. Ανίχνευσε το τοπίο, ανέβηκε πάλι. Τούτη τη φορά μας έφερε καλά νέα... Παιδιά δεν είδα τίποτα.
Αρχίστε σιγά-σιγά να κατεβαίνετε..
Αρχίσαμε να κατεβαίνουμε. .ανά πέντε λεπτά κι από δύο άτομα. Ήρθε κι η σειρά μου... Κατέβηκα με κάποιον άλλον. Με το που βγήκαμε. .ρίξαμε τις ματιές μας δεξιά, αριστερά.. ησυχία... Προχωρήσαμε για πέντε λεπτά μαζί. Στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας χαιρετηθήκαμε και χωρίσαμε. Εκείνος πήγαινε προς τους Αμπελοκήπους.. κι εγώ περνούσα απέναντι να χαθώ μέσα στο Πεδίον του Άρεως, και μέσα από τα στενά να φτάσω στα Πατήσια, στην αδερφή μου την Βάσω. Γειά σου φίλε (του λέω)...Γειά σου σύντροφε...καλόν αγώνα... (μου απάντησε). Στο δρόμο αναρωτιόμουν γιατί με αποκάλεσε σύντροφο. Δεν ήξερα την πολιτική σημασία της λέξης.
Αργότερα την έμαθα. Κατά τις 12 η ώρα έφτασα επιτέλους στο σπίτι της Βάσως. Περισσότερο με στενοχωρούσε η αγωνία που υπέβαλα τους δικούς μου, την Βάσω και τον Αντώνη. .παρά η όλη μου περιπέτεια. Ίσα ίσα που η περιπέτεια. .αφού η λήξη της διαφαινόταν αίσια, με γοήτευε. .με την αίσθηση της συμμετοχής στην εξέγερση των φοιτητών. Κατά τις δώδεκα η ώρα έφτασα επιτέλους στο σπίτι της Βάσως. Χτύπησα το κουδούνι. .βγήκε η αδερφή μου να μου ανοίξει. .με κοίταξε αμήχανη για δευτερόλεπτα. Η αγωνία ήταν έκδηλη στο πρόσωπό της. Πήρε μια βαθιά ανάσα. .σαν να ανακουφίστηκε... Με αγκάλιασε... Με ρώτησε που ήμουν... Της εξήγησα... Ήμουν νηστικός, κουρασμένος, ξενυχτισμένος, με μάτια κόκκινα από τα δακρυγόνα. Μελανιασμένος από τις ματσουκιές...
Μου έβαλε έφαγα, κι αφού της διηγήθηκα την όλη μου περιπέτεια έπεσα στον καναπέ να ξεκουραστώ.
Κοιμήθηκα αρκετή ώρα. Το απόγευμα κατά τις πέντε παρά, σηκώθηκα να φύγω για το σπίτι μου στον Άγιο Λευτέρη. Η διαδρομή με τα πόδια ήταν κάνα μισάωρο και δεν πρόφταινα, γιατί η κυκλοφορία όπως είπαμε επιτρεπόταν μέχρι τις πέντε. Το ΚΘ' Αστυνομικό Τμήμα ήταν τότε, στην οδό Χαλεπά. Εκατό μέτρα πιο κάτω από το σπίτι.
Πάμε μαζί, μου λέει η Βάσω στο Τμήμα να μας δώσουν ένα χαρτί. .μια άδεια γραπτή, να προλάβεις να φτάσεις.
Όταν πλησιάσαμε στο Τμήμα, στα τριάντα μέτρα. .μας φωνάζει ο σκοπός:
-Αλτ! Γυρίστε πίσω!
-Σε σας ερχόμαστε του απαντάει η αδερφή μου, κάνοντας δυο τρια βήματα ακόμα. Δεν χάνει καιρό ο Αστυφύλακας κατεβάζει το όπλο από τον ώμο και ρίχνει έναν πυροβολισμό στην άσφαλτο. .φωνάζοντας ταυτόχρονα.. Γυρίστε πίσω είπα!
Παγώσαμε από τον φόβο μας!
Μεταβολή ...μετά ανατριχίλας....
Γυρίσαμε στο σπίτι κι έμεινα το βράδυ εκεί.
Η πράξη του σκοπού Αστυφύλακα. .που οχτώχρόνια μετά. .έμελλε να τον κάνω συνάδελφο. .μου έλυσε την απορία "τι εστί χούντα, και γιατί οι διαβασμένοι την πολεμούσαν"
--------------Νάκος Κορδονούρης------------------
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου