ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΓΑΘΙΔΗΣ.Ο ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΥΣΣΟ

Λεώνη Θανασούλα ιστορικός -βιογράφος απο πηγη agrinioreport.com
«Ο Αναστάσιος Αγαθίδης γεννήθηκε στον Προυσό το 1810(;) με το όνομα Καπέρδας, μετονομαζόμενος από τους δασκάλους του σε Αγαθίδη λόγω της αγαθής του φύσης με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου. Φοίτησε στη Σχολή των Ελληνικών Γραμμάτων της Ρούμελης, στην Ι.Μ. Προυσού. Συνέχισε τις σπουδές του στην αλληλοδιδακτική σχολή της Αίγινας και των Αθηνών (Κεντρικό Σχολείο), όπου εκεί πιθανότατα σχετίζεται με τον Θεόκλητο Φαρμακίδη, εκπρόσωπο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, κληρικό, διδάσκαλο του Γένους. Στην Αθήνα διδάσκει στο γαλλικό σχολείο Βολμεράνζ και το 1843, κατόπιν συστήσεως του Φαρμακίδη μεταβαίνει στο Λονδίνο ως οικοδιδάσκαλος της ακμάζουσας ελληνικής παροικίας. Η πρόσκληση προέρχεται από τον Σπυρίδωνα Τρικούπη, για τη μόρφωση των παιδιών του Χαριλάου και Σοφίας. Ο Αγαθίδης παραμένει στη Βρετανική πρωτεύουσα και εξελίσσεται σε εξέχον μέλος της ελληνικής κοινότητας. 

Κατά τη διάρκεια των σαράντα ετών που ο Α.Α. ζει στην αγγλική πρωτεύουσα, η ελληνική παροικία ακμάζει οικονομικά και κοινωνικά, καθώς απαρτίζεται από εύπορους ιδιοκτήτες μεγάλων εμπορικών οίκων, πλοιοκτήτες κ.α., οι οποίοι ενδιαφέρονται για τη μόρφωση των τέκνων τους, στηρίζουν την πατρίδα και προστατεύουν τις τέχνες, ακολουθώντας τη λονδρέζικη αριστοκρατία. Εκτός από την οικογένεια Τρικούπη, σχετίζεται και με άλλες επιφανείς οικογένειες, όπως των Μαυροκορδάτων, των Ράλληδων, των Βλαστών κ.ά.

Το 1840, πριν φύγει για το Λονδίνο, με ενίσχυση του Όθωνα, εκδίδει το πρώτο του βιβλίο, ενώ εκδίδει άλλα δύο, το 1847 κ το 1849 αντίστοιχα. Την περίοδο αυτή, οι Κλασσικές σπουδές ανθούν στη Βρετανία, με τη Γερμανία να κρατάει τα σκήπτρα, ενώ στην Ελλάδα βρίσκονται σε υποτυπώδη μορφή.

Πριν από τον θάνατό του, το 1881 στη Βρετανία, με διαθήκη του κληροδοτεί στην κοινότητα της γενέτειράς του ένα σεβαστό ποσό σε χρυσές λίρες Αγγλίας για την ανοικοδόμηση και συντήρηση σχολείου σε οικογενειακό του οικόπεδο, καθώς και τη βιβλιοθήκη του, περί τους χίλιους και πλέον τόμους (σήμερα σώζονται περίπου τριακόσιοι-υπερτερούν οι γερμανικοί τίτλοι), ενδυναμώνοντας την παράδοση του Προυσού στα γράμματα».

Το παραπάνω κείμενο γράφτηκε για τις ανάγκες της έκθεσης: «Σπάνια βιβλία, σπάνιοι άνθρωποι: Αναστάσιος Αγαθίδης» που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Αύγουστο στην Αγαθίδειο Βιβλιοθήκη Προυσού και τίμησαν με την παρουσία τους πολλοί συμπολίτες μας και πνευματικοί άνθρωποι. Η έκθεση παρουσίασε τα σημαντικότερα βιβλία της συλλογής, ορισμένα από τα οποία χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα. Είναι η πρώτη φορά που η συλλογή των βιβλίων αποκτά χρήση από την εποχή που λειτουργούσε ακόμη η εκπαιδευτική κοινότητα στον Προυσό (το σχολείο έκλεισε το 1994), με νέα οπτική: πλέον αποτελεί κειμήλιο της ιστορικής κοινότητας του Προυσού και εκδηλώσεις τέτοιου είδους προβάλλουν και αξιοποιούν την πολιτισμική μας κληρονομιά. Η προσπάθεια ξεκίνησε λίγα χρόνια πριν με την ψηφιοποίηση και εκ νέου καταλογογράφηση των παλιών τόμων, σε συνεργασία με το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης. Το ενδιαφέρον για την ξεχασμένη προσωπικότητα του ευεργέτη της Παιδείας στην πορεία έφερε την αναζήτηση των αποτυπωμάτων του στη δεύτερη πατρίδα του τη Βρετανία, με υποτροφία της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών. Η έρευνα για το πρόσωπο του Αγαθίδη τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βρετανία, φέρνει στο φως ενδιαφέρουσες και άγνωστες πτυχές για την ιστορία της εκπαίδευσης και της ελληνικής διασποράς.

Σήμερα που ο κόσμος που έως τώρα γνωρίζαμε αλλάζει δραματικά και στην ουσία καταρρέει, οι άνθρωποι και οι αξίες που στήριξαν τον Ελληνισμό σε κρίσιμες ώρες, πιθανώς μας φανούν χρήσιμες, και επίκαιρες. Η πρόοδος της κοινωνίας μέσω της παιδείας και συγκεκριμένα της ανθρωπιστικής παιδείας, η ακαταπόνητη εργασία και η άδολη προσφορά στο κοινωνικό σύνολο είναι μερικές από αυτές. Μια διαφορετική ματιά στο παρελθόν, ίσως μας δώσει ένα διαφορετικό και καλύτερο παρόν.